مطالعه گاهنگاری قلعه بختک لیلان با روش تحلیل تطبیقی

قلعه بختک در شهر لیلان از توابع شهرستان ملکان در استان آذربایجان شرقی واقع گردیده است. محوطه به شکل مستطیل و در جانب غرب لیلان قرار دارد. این محوطه حدود ????متر طول و ????متر عرض دارد. بزرگ ترین ضلع آن ضلع شرقی و کوچک ترین ضلع آن نیز ضلع شمالی می باشد. روایت های شفاهی که در میان کهن سالان منطقه لیلان جاری است، این قلعه را به بختک یکی از وزرای خسرو انوشیروان،پادشاه ساسانی منسوب می دارد. بختک احتمالاً پدر بزرگمهرحکیم، وزیر خسرو انوشیروان، است که در این صورت قول بالا تا حدی تأیید می شود. از جمله آثار مادی به جا مانده از فرهنگ ها و تمدن های گذشته سفال می باشد، که به عنوان مدرک عمده باستان شناسی در صورتی که در یک چارچوب مناسب مورد بررسی، طبقه بندی و تحلیل قرار گیرد، می تواند صرف نظر از ابعاد کاربردیش مفاهیمی چون انعکاس اندیشه، خلاقیت، ابتکار انسان و دوره های فرهنگی را مورد بازبینی قرار دهد. در این پایان نامه، با تاکید بر مطالعه، دسته بندی و مقایسه شاخصه های گوناگون داده های سفالی و معماری به بررسی گاهنگاری نسبی و کاربری محوطه قلعه بختک پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل تطبیقی و با استفاده از ابزارهای گرد آوری کتابخانه ای و میدانی می باشد. در نتیجه، بررسی و تحلیل داده های سفالی قلعه بختک نشان می دهد که این قلعه در دوره های میانه اشکانی، ساسانی و ایلخانی مسکونی بوده است. همچنین شواهد به دست آمده نشان می دهد کاربری این قلعه مسکونی و تدافعی بوده است و این قلعه یکی از محوطه های مهم و استراتژیک در دوره ساسانی و ایلخانی محسوب می گردیده است.